Du lịch là một trong những ngành đang có nhu cầu nhân lực cao tại VN. Tuy nhiên, trong thời buổi hội nhập như hiện nay, để thành công với ngành học này, các sinh viên cần rèn luyện các kỹ năng mềm cần thiết sau.
Cần trang bị những gì?
Băn khoăn của hầu hết các sinh viên ngành Việt Nam học hiện nay là không biết đã chọn nghề đúng hay chưa, vì tốt nghiệp ra trường có dễ tìm việc không, các doanh nghiệp cần sinh viên những kỹ năng sống cơ bản gì, tại sao điều kiện đầu tiên ở nhiều đơn vị tuyển dụng thường là cần người có kinh nghiệm, làm du lịch lương có cao không, có cần ngoại hình không…?
Theo chúng tôi, các SV của ngành học này: “Các bạn đã chọn đúng nghề vì nhân lực cho ngành du lịch đang rất thiếu, đặc biệt là nhân lực có trình độ cao. Tuy nhiên, trình độ chuyên môn chỉ mới là một vế, các bạn cần trang bị thêm các kỹ năng cho ngành du lịch thì mới cạnh tranh được với nghề. Bên cạnh đó, các bạn phải học cách chấp nhận khó khăn, thử thách ở giai đoạn đầu, có thể là làm những công việc nhỏ nhất để tích lũy kinh nghiệm”.
Các công ty thường tuyển nhân viên có bề dày kinh nghiệm để nhanh hiểu việc, có chuyên môn nhất định, giảm khâu đào tạo lại, tuy nhiên, điều đó không nhất thiết người đó phải từng kinh qua vị trí tương tự tại một công ty khác, mà thực chất chỉ là người hiểu công việc sắp đảm nhận. Chẳng hạn, SV đã từng làm bán thời gian, phụ bàn cũng được, có va chạm thực tế, tiếp xúc khách hàng, biết ứng xử, đặc biệt nếu SV đã từng học thêm nghiệp vụ liên quan đến vị trí tuyển dụng thì rất được ưu tiên… Nếu làm hướng dẫn viên thì đòi hỏi phải có kiến thức rộng về văn hóa, lịch sử, khả năng giao tiếp, có sức khỏe, nhạy bén, linh hoạt, xử lý tình huống… Còn thiết kế tour thì phải gặp nhiều khách hàng để ghi nhận ý kiến, đi thực tế…
Thực ra, khi tuyển người đã từng làm ở một công ty khác có một cái khó là họ đã quen với nề nếp cũ nên khó thích ứng với cái mới, thậm chí họ có “bài riêng”, thường thích làm theo ý mình và đôi khi còn áp đặt người khác, có những đòi hỏi quá đáng, so đo, tính toán… Trong khi đó SV mới ra trường thường không có nhược điểm đó.
Vì vậy, trong ba yếu tố để làm nên một SV hoàn hảo, là kiến thức chuyên môn – kỹ năng – thái độ, tác phong thì yếu tố thứ ba là quan trọng nhất. Bởi hai phần kia chỉ cần đào tạo có thể đạt được nhưng những thói quen về thái độ, tác phong làm việc chuyên nghiệp rất khó sửa chữa, mà đây lại là yếu tố quyết định, nên nếu SV chú ý rèn từ trên ghế nhà trường thì sau này sẽ giúp ích rất nhiều, bởi cái nhìn đầu tiên, thiện cảm của nhà tuyển dụng đối với nhân viên mới chính là yếu tố này.
Sinh viên ngành du lịch cần có những kỹ năng mềm quan trọng nào để thành công?
1. Kĩ năng giao tiếp
Đối với một người hướng dẫn viên,công việc đầu tiên là phải có kĩ năng giao tiếp, bởi tính chất công việc của họ là tiếp xúc, hướng dẫn trực tiếp cho du khách về địa điểm mà mình hướng dẫn khách, hơn hết kĩ năng giao tiếp sẽ giúp cho người hướng dẫn viên ứng biến với các tình huống bất trắc xảy ra một cách nhanh nhất, hiệu quả nhất và ổn thỏa nhất. Để có những kĩ năng này trước hết bạn cần phải có một kiến thức chuyên môn tốt sau đó là sự tự tin của bản thân, bạn sẽ trở thành một hướng dẫn viên chuyên nghiệp nếu bạn biết giao tiếp là điều tất yếu cơ bản đầu tiên để thành công trong lĩnh vực này.
2. Kỹ năng thuyết trình trước đám đông
Một trong những nhiệm vụ quan ttọng của người hướng dẫn viên du lịch chính là truyền tải thông tin đến du khách. Một hướng dẫn viên du lịch giỏi nghiệp vụ vừa phải nắm bắt được tâm lý du khách, vừa phải thông thuộc các kỹ năng thuyết trình và phải tạo được sự truyền cảm trong những bài thuyết trình của bạn.
Nếu bạn chỉ đơn giản truyền tải thông tin bằng một giọng văn đều đều “ru ngủ” theo những nội dung đã được chuẩn bị sẵn thì sẽ đem đến sự nhàm chán cho du khách.
3. Kỹ năng làm chủ cảm xúc
Là một người hướng dẫn viên du lịch, công việc của bạn giống như “làm dâu trăm họ”, bạn phải luôn luôn trong tâm thế vui vẻ, cởi mở, thoải mái để phục vụ du khách được tốt nhất.
Bạn phải luôn luôn điềm tĩnh trước mọi tình huống, dù có xảy ra chuyện gì cũng phải giữ thái độ lịch thiệp với du khách. Bạn phải tạo cho du khách sự an tâm và thoải mái khi đồng hành với mình. Đây chính là một kỹ năng mềm cần thiết mà bạn phải luôn cố gắng trau dồi để thành công trong công việc này.
4. Kỹ năng quan sát
Điều này nói ra nghe có vẻ bình thường, nhưng thực ra nó lại là một kỹ năng khá quan trọng. Quan sát không chỉ là nhìn, mà phải là “nắm bắt” – nhìn và thu nhận được gì. Giao tiếp ứng xử không phải lúc nào cũng được thực hiện qua ngôn ngữ nói, mà nhiều khi là một cử chỉ, là một ánh mắt, là một cái nhíu mày, hay cái bĩu môi,… Nếu là người giỏi quan sát, bạn sẽ thấy trong hàng chục khuôn mặt có thể có những nét biểu cảm khác nhau, bạn sẽ “đo” được chỉ số cảm xúc của khách đang như thế nào, từ đó sẽ giúp bạn điều chỉnh ứng xử để thay đổi cảm xúc du khách theo hướng tích cực hơn.
5. Biết cách tổ chức sắp xếp
Những tour du lịch trong công ty bạn thường được lên kế hoạch sắp xếp cụ thể về địa điểm, thời gian,… để thể hiện sự chuyên nghiệp của những người làm du lịch và thuận tiện hơn cho người hướng dẫn. Nhưng không vì thế mà bạn cứ đinh ninh rằng chỉ cần làm theo bảng kế hoạch là được. Không phải chuyến đi nào cũng đều thuận lợi như ý muốn, sẽ có những trục trặc nhỏ về thời gian hay thay đổi về vấn đề gì đó buộc bạn cần phải linh hoạt thay đổi lịch trình và ứng biến thật nhanh chóng, không để du khách phải đợi lâu vì nguời hướng dẫn của họ lúng túng không biết phải làm gì tiếp theo.
6. Vốn ngoại ngữ
Trong thời kì hội nhập như hiện nay, mọi bạn trẻ nên giữ cho mình vốn ngoại ngữ tốt để trở thành một người trẻ hiện đại, văn minh, và đương nhiên người hướng dẫn viên du lịch thì không thể thiếu rồi. Với thời kì hội nhập và phát triển như hiện nay, du lịch Việt Nam đã và đang phát triển, khách nước ngoài biết đến nước ta nhiều hơn với nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn, vì vậy để trở thành một hướng dẫn viên chuyên nghiệp bạn cần phải trau dồi vốn ngoại ngữ của mình. Ngoại ngữ là yếu tố cơ sở nhất cho ngành hướng dẫn viên du lịch hiện nay và trong tương lai.
7. Kỹ năng ứng biến/xử lý tình huống
Dù có lên kế hoạch chu đáo và hoàn mỹ đến đâu, thì trên những chặng hành trình thực tế không phải lúc nào cũng suôn sẻ như ta mong đợi – nhất là đối với những hành trình du lịch khám phá hoặc du lịch mạo hiểm. Vì vậy, kỹ năng ứng biến hay có thể gọi là kỹ năng “phản ứng nhanh” sẽ giúp cho người hướng dẫn viên luôn làm chủ được tình thế khi có những rủi ro ngoài mong đợi xảy ra.
Chắc chắn, một người hướng dẫn viên du lịch nhanh nhạy trong việc xử lý các tình huống ngoài lề sẽ để lại ấn tượng tốt đẹp và sự tin tưởng trong lòng du khách.
Xem thêm
> Những vị trí có thu nhập khủng khi tốt nghiệp ngành Du Lịch
> Nhóm ngành du lịch-nhà hàng-khách sạn cơ hội và triển vọng cho tương lai
